Yatırımlarını Opsiyon işlemi yapacak olanların merak ettiği sorulardan olan Opsiyon nedir? Opsiyon işlemi nasıl yapılır konularının üzerinden geçelim.
Opsiyon nedir? belli bir vadede yada belirtilen bir vade aralığında, Opsiyon karşılığında bir varlık oluşturan belirli bir miktarda mal, para yada herhangi bir sermaye aracını, emtia yada döviz, finansal yada ekonomik göstergeyi belirlenen bir tutardan almak yada satmak hakkını, belirlenen bir prim karşılığı opsiyonu satın almış olan kişiye veren fakat zorunlu tutmayan, bunun yanında opsiyon sahibi olan satıcıyı, satın almış olan müşterinin talebi doğrultusunda satmak istemesi durumunda zorunlu tutan bir sözleşmedir.
Opsiyon türleri nelerdir?
Yukarıda belirttiğimiz tanım gereği 2 adet opsiyon türü mevcuttur. Bu opsiyon türlerinin üzerinden geçmeye çalışalım;
- Satım Opsiyonları: Satım opsiyonları, Opsiyon sözleşmesini alan kişiye, opsiyon sözleşmesinde belirtilen varlığın bir kısmını, belirtilmiş bir tarihte yada o tarihe kadar, belli bir fiyat dan satma hakkını sunan opsiyon sözleşme türüdür. (Put Option olarak da belirtilmektedir.)
- Alım Opsiyonları: Alım opsiyonları, Opsiyon sözleşmesini alan kişiye, opsiyon sözleşmesinde belirtilen varlığım bir kısmını,belirtilmiş bir tarihte yada o tarihe kadar, belirli bir fiyat dan alma hakkını sunan opsiyon sözleşme türüdür. (Call Option olarak da belirtilmektedir.)
Opsiyon kullanım miktarı (Strike) nedir?
Opsiyon işlemlerinde belirlenmiş olan bir fiyat dan, opsiyon sözleşmesinde belirtilen varlık ile alış yada satış işlemine yönelik işlem yapma yetkisi verilmektedir. Belirtilen bu fiyat opsiyon sözleşmesi taraflar arasında imzalandığı an belirlenmekte olup, opsiyonu alan kişinin opsiyonu kullanmak istemesi durumunda sözleşmede belirtilen varlığın hangi fiyat dan el değiştirmesi gerektiğini belirler.
Daha sade bir şekilde anlatmak gerekir ise,
Opsiyonun kullanılması durumunda sözleşmede belirtilen varlığın fiyatı kaç olursa olsun Opsiyon alıcısı olan kişi sözleşmede belirtilen Strike (Kullanım fiyatı) ile satın alabilir.
Opsiyonun kullanılması durumunda sözleşmeden belirtilen varlığın fiyatı kaç olursa olsun sözleşmeden belirtilen Strike (Kullanım Fiyatı) üzerinden belirtilen varlığı satma hakkına sahiptir.
Opsiyon primi nedir?
Opsiyonu alan kişi hak sahibi olurken, Opsiyonu satan taraf ise kendini bir yükümlülüğe dahil etmektedir. Tabi ki
opsiyonu alan kişi bu opsiyon sözleşmesi karşılığında diğer tarafa opsiyon sözleşme bedelini ödemek durumunda kalacaktır. Ödenen bu tutar ise Opsiyon primi olarak adlandırılmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz şartlar ışığında,
Opsiyonu alan tarafın belirtilen varlığı sadece belirtilen vadede alım yada satım hakkına izin verilmektedir, vade öncesinde işlem yapılmasına izin verilmemekte olup Avrupa Tipi opsiyon olarak tanımlanmaktadır.
Opsiyon alıcısı sözleşmede belirtilen varlığı opsiyon tarihi ile vade arasında dilediği bir tarihte alım yada satım hakkına sahip oldukları sözleşmeler ise Amerikan Tipi opsiyon olarak tanımlanmaktadır.
Bahsettiğimiz opsiyon çeşitleri en sade opsiyonlar olup Vanilya Opsiyonlar olarak tanımlanmaktadır. İhtiyaçlara göre daha karışık ve farklı risk ve getirisi olan opsiyonlar ise Egzotik Opsiyonlar olarak tanımlanmaktadır. İşlem yapmadan önce opsiyon sözleşmesini tam olarak okumanız faydalı olacaktır, işlem öncesinde yanlış anlaşılmalar sonrası tüketici zararları oluşabilmekte olup Bankalar ile tüketici itilafı doğabilmektedir.
Emekli maaş aktarım kampanyalarında en avantajlı Banka hangisi? yazımızı okumak için tıklayın
1 Comment
opsiyon işlemleri konusunda faydalı bir makale olmuş teşekkürler. vade içinde opsiyonu satabiliyor olmak çok daha mantıklı hale getirebilir opsiyon işlemlerini.