Çek Ödeme Yasağı-Çek Üzerinde Oynama Varsa Ne İşlem Yapılır?

Türkiye ticaret hayatının olmazsa olmazı Çek desek yanlış olmaz sanırım. Ödeme işlemlerine aracılık eden çek tahsilatları beraberinde de bir çok soruyu peşinden getiriyor. Yıllardır hayatımızda olsa da çek hakkında çoğu konu hakkında bilgi sahibi olmadığımızı net bir şekilde belirtebiliriz. Yönetmelik değişiklikleri, kalpazanlıkta yaşanan artışlar derken tereddüt edilen bir çok konuda su yüzüne çıkıyor.

Bu konuların başında gelenlerden Çek ödeme yasağı var ise çek için nasıl bir işlem yapılır? Çek hamili imzası yoksa çek yazdırılabilir mi? Çek imza tutmaması yani keşidecinin imzasının sahte olması durumunda hangi işlem yapılır? Çek üzerinde oynama düzeltme tahrifat varsa Banka bu çek için nasıl bir süreç uygular? Vekil gerçek kişi adına çek keşide edebilir mi? Bloke çek ciro edilir mi? gibi bir çok soru ortaya çıkabilir.

Çek Ödeme Yasağı Mahkeme tarafından verilmiş için ne yapılması gerekir?

Geçmiş yıllarda bu tarz durumlar ile çok sık karşılaşılırdı ve her sıkışan ticari işletme ödeme yapmamak için çeklerine ödemeden men tutulması için Banka şubelerine talimatlar iletirlerdi. Sonrasında bu işin doğru olmadığı anlaşılarak sadece mahkeme kararı ile çek ödeme yasağı uygulamasına geçildi. Bu işinde yüzde yüz doğru olarak işlediğini söyleyemesek de en azından yasal bir zemin üzerinde yapıldığını belirtebiliriz.

• Ciro Nedir? Ciranta Nedir? Ciro türleri nelerdir? okumak için tıklayın..
• Çek Nasıl Tahsil Edilir? Çek Takasa Nasıl Verebilirim? okumak için tıklayın..

Sorumuza dönecek olursak tahsil edeceğiniz çek için mahkeme tarafından verilmiş ödeme yasağı mevcut ise yapılacak işlemi şu şekilde belirtebiliriz. Banka tarafından çekin arkasına XXX Mahkemesinin YYY tarihli ZZZ numaralı kararı ile çek hakkında ödeme yasağı kararı verilmiş olup herhangi bir işlem yapılamamaktadır. Hesap müsait/ Hesap müsait değil bilgisi ile beraber yazılır. Eğer borçlu hesabında çek tutarı kadar bakiye mevcut ise hesapta çek tutarı kadar bloke alınır. Sonrası malum bir avukatın kapısını çalmanız gerekecektir.

Çek üzerinde oynama düzeltme tahrifat silinti kazıntı var, Keşideci onayı yoksa ne yapılması gerekir?

Sıklıkla eski çekler olmakla birlikte bir çok çekte karşılaşılabilecek olan çek üzerinde oynama düzeltme silinti kazıntı var fakat keşidecinin bu değişiklik ile ilgili parafı-imzası yoksa yada bu imzanın keşidecinin imzası ile uymaması gibi durumlar ile karşılaşabilir siniz. Bankalar çek üzerinde yapılan değişiklikler konusunda yeterince hassas olup çek için nasıl bir uygulama yöntemi izlerler bu konuyu açıklamaya çalışalım.

Böyle bir durumda çek üzerinde yapılan değişikliklerin keşideci tarafından imzalanarak onaylanmış olması beklenir. Banka yetkilileri çekin arkasına çek üzerinde yapılan düzeltme ile ilgili “İş bu çek üzerinde yapılan değişiklik keşideci tarafından onaylanmadığından çek işleme alınmamıştır. İbraz tarihi ile beraber çek sorulma saati de detay olarak belirtilir. Eğer çek hesabı müsait ise çek sahibinin Bankaya talimat iletmesi durumunda çek ödemesi yapılabilir aksi takdirde çek ödenmez.

Çek hamili imzasının olmaması yada ciro silsile bozukluğu durumunda ne yapılması gerekir?

Bazı çek tahsilatlarında karşımıza çıkan çek hamilinin ciro silsilesinde ilk ciro olmaması yani ciro silsile bozukluğu yada çek hamilinin hiç cirosunun olmadığı durumlar olabiliyor. Bu tarz durumlarda çek tahsilatı yapılmak istendiğinde Banka yetkilileri tarafından sorun fark edildiğinde çekin arkasına “Çek ciro silsilesi kopuk olduğundan çek işleme alınmamıştır.”  şerhi düşülerek müşteriye iade edilir.

Ciro silsilesi bozuk olan çek hesabı müsait ise müşteri tarafından alınacak talimata istinaden çek ödemesi yapılabilir. Çek karşılığı olmaması durumunda keşideci talimatı da yok ise çek ödemesi yapılmaz. Bu tarz ciro silsilesi bozukluklarında nasıl yöntemler uygulandığı hakkında Çek imza tutmaması, Ciro silsilesinde bozukluk halinde ne yapılmalı? makalemiz faydalı olacaktır.

Çek Keşidecisi İmzası Tutmuyor ise ne yapılması gerekir?

Elinizde bulunan çek için keşidecinin imzasının nasıl olduğunu bilmediğiniz için çeki alırken bir sorun olup olmayacağını da anlayamazsınız. Fakat Bankaya çeki tahsil etmek için gittiğinizde Banka yetkilileri keşidecinin imzası tutmuyor diyerek size kötü bir sürpriz yapabilir. Birde bu durumda çek imzası tutmuyor ise kötü bir duruma düşmenize de sebep olabilmektedir.

Peki keşideci imzası tutmadığı durumda Banka yetkileri çek için nasıl bir işlem uyguluyor. Bu durumda çek tahsilatı yapılmayacak olup çekin arkasına “İş bu çek üzerindeki imza hesap sahibine ait olmadığından çek hakkında işlem yapılmamıştır. Hesabın müsait olup olmadığı da çekin arkasına belirtilir. Çek hesabı müsait ise çek sahibinin talimatı karşılığı ödeme yapılır, aksi takdirde çekin ödemesi yapılmaz.

Vekil Çek Sahibine ait çeki keşide edebilir mi?

Çek müşterisine ulaşılmaması durumunda vekil tarafından çek keşide edilmesi durumu yaşanabilir. 5941 sayılı Çek Kanunu detayında, Vekil tarafından verilen vekaletnamede çek keşide etmeye yetkisi olsa da çek keşide edemez olarak belirtilmektedir. Fakat elinizdeki çek Vekil tarafından keşide edilmiş ve çek diğer şekil şartlarının tamam olması durumunda çek geçerli olarak Bankalar tarafından işleme alınabilir.

Fakat Banka tarafından kontrol edilecek vekaletnamede “Çek düzenlemeye, çek keşide etmeye, çek imzalamaya, kambiyo senedi imzalamaya” ibarelerinden birisi mutlaka olması gerekir. Bu bilgilere ek olarak Bloke Çekler ciro edilebilir mi? diye soranlar için dipnot olarak Bloke çekler diğer çekler ile farklılık göstermemekte olup ciro edilerek tahsil edilmesinde sorun yaşanmaz. Çek tahsil masraflarının güncel bilgisine Bankaların çek tahsil masrafları makalemizden faydalanabilir siniz. Tereddüt edilen durumlarda BDDK internet sitesinden kontrol edebilir siniz.